Helen Parkhurst is geboren in 1887 in Wisconsin, Verenigde Staten van Amerika. Van 1905 tot 1913 was zij in de praktijk van het lager onderwijs werkzaam. In deze tijd experimenteerde zij op verschillende scholen verspreid over Amerika. Het is voor een goed begrip van Parkhurst van belang, dat haar streven naar veranderingen in het onderwijs en opvoeding wortelt in de confrontatie met de praktijk.

Haar eerste opgave is, op haar eerste school, een ‘eenmansschooltje’ in Wisconsin, zo goed mogelijk onderwijs te geven. Haar theoretische kennis over hoe kinderen leren lezen, schrijven, rekenen lost haar specifieke probleem niet op. Helen, de vers afgestudeerde leerkracht, krijgt te maken met veertig kinderen van verschillende leeftijden. Hoe zal ze dit probleem oplossen? Helen denkt na over haar eigen ervaring als schoolkind en zij herinnert zich dan hoe het alsmaar stil zitten, het alsmaar luisteren, oefenen en herhalen haar leergierigheid beknotten. Zij verbindt haar noodsituatie met het demotiverende luisteronderwijs en komt tot een even simpele als ingenieuze oplossing: zij doorbreekt de voorgeschreven bepalingen van het lesrooster en de leerstof.
Ze vraagt kinderen zelf te kiezen uit de aangeboden leerstof, eigen leerprogramma’s te maken en vertelt hen dat zij altijd hulp kunnen vragen aan haar of aan andere kinderen. Leerling en leerkracht gaan als het ware een samenwerkingsverband aan, waarbij de een zich verplicht het in vrijheid gekozen leerdoel binnen een bepaalde tijd te bereiken en de ander hem toezegt daarbij waar nodig behulpzaam te zijn. Helen kiest voor individualiserend onderwijs in plaats van frontaal klassikaal onderwijs, zoals dat in die tijd gebruikelijk was en nog steeds is.

Omstreeks 1918 komt Helen Parkhurst in contact met de zeer rijke familie Crane uit de stad Dalton (Massachusetts). Ze geeft daar één jaar les aan de dochter des huizes en probeert haar ideeën te introduceren op de plaatselijke High School. Als dat niet lukt gaat zij naar New York City en met financiële steun van de familie Crane opent ze daar in 1919 “The Childrens’s University School”, die in 1920 wordt omgedoopt in “The Dalton School”, naar de woonplaats van haar geldschieters. De school bestaat tot op de dag van vandaag. In 1922 verschijnt haar boek ‘Education on the Dalton Plan, waarin zij haar drie principes: vrijheid in gebondenheid (freedom, geen liberty), zelfstandigheid en samenwerken nader preciseert. Zij laat duidelijk uitkomen dat vrijheid, zelfstandigheid en samenwerken nauw met elkaar verstrengeld zijn. Kenmerkend voor haar onderwijsvisie is het evenwicht dat zij schept tussen leren door instructie en het actieve probleemoplossend leren.

Helen heeft geen toelichting op haar pedagogische uitgangspunten gegeven. Zij acht een dergelijke toelichting namelijk totaal overbodig, omdat het voor haar duidelijk is dat onderwijs slechts met deze principes de natuurlijke groei van de persoonlijke weerbaarheid bevordert, om aldus het lerende kind geleidelijk in staat te stellen tot een zo groot mogelijke zelfbepaling te komen. Voor haar is er geen scheiding tussen onderwijs en opvoeding, tussen kennis- of cultuuroverdracht en tussen karakter- of gewetensvorming. Haar staat een school voor ogen waar ‘het leren voor het leven’ een leerproces inhoudt dat ieder kind in zijn waarde laat door dit proces steeds weer in handen te brengen en te laten van de leerling zelf. Het gaat Helen om intellectuele vorming en ontwikkeling van het karakter en de eigenschappen die de mens nodig heeft als lid van de samenleving. Door de kinderen op school waardevolle ervaringen te laten opdoen kan men hen op de samenleving voorbereiden. Zij onderkent het spanningsveld tussen de maatschappelijke functie van de school en de opdracht het individu te ontwikkelen.

Voor Helen Parkhurst is het een pedagogische eis kinderen van jongs af aan te laten ervaren dat vrij zijn, zelfstandig zijn en samenwerken begrensd worden èn door eigen kunnen èn door het samenzijn met anderen. Voor haar is het rekening houden op school met buiten de school op velerlei gebied verworven kennis en respect voor elkaar een voorwaarde voor de ontwikkelingsmogelijkheden van de kinderen. In Helens ogen betekent dit dat ook de school de leerling de weg wijst ‘de maaltijd te bereiden’ het kind leert dat het kan leren. Je zou kunnen stellen dat Helen Parkhurst het belangrijk vindt dat kinderen leren omgaan met zichzelf en met anderen.

• Helen Parkhurst (1887 – 1973)
• 1887: Helen Parkhurst wordt geboren op 7 maart in Duland Wisconsin.
• 1905: Helen Parkhurst begint haar loopbaan als onderwijzeres aan een eenmansschool in Wisconsin.
• 1913: Helen gaat naar Italië om het werk van Maria Montessori te bekijken.
• 1915: Montessori en Parkhurst gaan samen naar de VS . Helen Parkhurst helpt Maria Montessori haar ideeën te realiseren in California.
• 1919: Parkhurst start ‘The Children’s University School’ in New York.
• 1922: Het boek ‘Education on the Dalton Plan’ verschijnt.
• 1951: Het tweede boek van Helen Parkhurst verschijnt: ‘Exploring the child’s world’.
• 1952: Helen bezoekt Nederland.
• 1957: Helen wordt benoemd tot Officier in de Orde van Oranje Nassau.
• 1973: Zij overlijdt op 86-jarige leeftijd in New Milford, Connecticut.