Nog even en we sluiten een decennium af waarin de NDV zich heeft ontwikkeld tot een vereniging die toonaangevend is geworden in het vernieuwend onderwijslandschap. Onze kernwaarden ondersteunen met name de persoonsontwikkeling die van groot belang is om in onze snel veranderende samenleving te kunnen functioneren. In vele daltonscholen wordt geëxperimenteerd met een andere inrichting van haar onderwijs om meer recht te doen aan de behoeften en talenten van leraren en leerlingen. Je ziet de inrichting van lokalen veranderen van een hoeveelheid eenzelfde leerling-sets waarbij elke leerling zijn eigen werkplek heeft naar een gevarieerde inrichting waar ruimte is voor zelfstandig werken, samenwerken en instructie.. in het verlengde daarvan algemene ruimten waar leerlingen uit diverse groepen met elkaar kunnen samenwerken. Ook zie je de vorming van labs of houses waar specifieke activiteiten plaatsvinden of instructie wordt gegeven. Leraren die in hun kracht komen te staan door het inzetten van hun talenten voor grotere groepen leerlingen. Uitgebreide vormen van tutorleren waarbij leerlingen niet alleen ontzettend veel van elkaar kunnen leren, maar ook zorgt voor een grotere sociale cohesie binnen de school. De juiste inzet van digitale hulpmiddelen waarbij de software leerkrachtvervangend kan worden ingezet, draagt stevig bij tot het personaliseren van ons onderwijsaanbod. Het werken met taken wordt steeds vaker verruild voor het werken met doelen. Het is voor vele collega’s nog wel een zoektocht tussen taak af of doel bereikt. Het bereiken van een doel vraagt om een zekere hoeveelheid oefenstof die voor elke leerling anders kan zijn. De ene leerling heeft het doel bereikt na het maken van 5 sommen terwijl de ander er misschien wel 50 nodig heeft. Uit de toets of controle moet blijken of de leerling het doel echt bereikt heeft. Nog beter is om de toets vooraf te laten gaan aan de oefenstof om te zien welke stof er echt geoefend moet worden.
Zal in het komende decennium de balans echt gaan doorslaan van kennen naar kunnen? De school als sociale oefenplaats waar vaardigheden leren belangrijker gaat worden dan kennis vergaren. Daar waar in ons onderwijs kennis nu nog getoetst wordt middels toetsen en examens en cognitieve eisen leiden tot het behalen van diploma’s zal de omslag gemaakt moeten worden naar het laten zien van vaardigheden en de wil om deze eigen te maken. Ik heb mij laten vertellen dat er nu al bedrijven zijn die niet meer kijken naar behaalde diploma’s maar juist naar vaardigheden en motivatie waar onze kernwaarden werk van maken.
Wordt 2020 het jaar van het inzicht dat onderwijs echt anders moet? De noodzaak wordt steeds groter. In Amsterdam zijn nu al zoveel leerkrachtenvacatures dat de huidige inrichting voor zo’n 10000 leerlingen niet meer toereikend is. Het verzorgen van onderwijs vraagt meer dan de inzet van leerkrachten. De komende jaren zullen vele taken worden overgenomen door anderen die van grote betekenis kunnen zijn voor de ontwikkeling van onze leerlingen. We staan voor stevige uitdagingen. Daar zijn mensen met lef voor nodig.
Namens het bestuur wens ik alle leden prettige feestdagen toe en een gezond 2020.
Met vriendelijke groet, Willem Wagenaar